Eindeloze heuvels waar het gouden graan golft onder de zucht van een lichte bries, een staalblauwe lucht, met wat pikzwarte kraaien voor het dramatische effect. Misschien dat de kleuren van de Oekraïense vlag, helblauw en geel, bedacht zijn met een blik op het Oekraïense koren onder een onbewolkte zomerhemel.
Het Oekraïense platteland ken ik vooral vanuit de trein. Donkere moddersporen in plaats van verharde wegen tussen en in de dorpen, paard en wagen waar een veulen braaf meedraaft naast zijn ingespannen moeder. Kleurige houten kerkjes met glanzende uivormige torens.
Volgens de tv-beelden speelt de oorlog zich vooral af in de grote stad. Hier wordt een kerncentrale aangevallen, daar brandt een radiomast, treinstations die ik ken omdat ik er heb gelogeerd, worden overlopen door vluchtelingen die hun hele bezit meevoeren in een rolkoffertje. Burgers werpen barricades op om de colonnes Russische legervoertuigen te blokkeren, die met een lengte van hier tot achter Apeldoorn klaarstaat voor de aanval. Oorlogsbeelden uit de belegerde steden.
Maar ook het platteland wordt niet gespaard. Afgelopen maanden zagen we op CNN al het trieste resultaat van een Russische aanval dat een Oekraïens dorpje als Jakovlika (nabij Donets) van de kaart had geveegd. Het dorp oogt op de kaart niet groter dan Oudleusen, en net als bij ons dorp kan je je afvragen wat het strategische belang kon zijn om een dergelijke vernietiging te rechtvaardigen.
En je kunt je meteen afvragen wat het platteland van Oekraïne nog te wachten staat. In ieder geval ziet het terug op een treurig verleden. Slavernij, inbeslagname van bezit, vee en oogst, gedwongen collectivisatie, strategische uithongering, stelselmatige uitmoording van de joodse nederzettingen, verbanning van hele boerendorpen naar Siberië, of gewone moordpartijen: de geschiedenis bestaat hier uit onderdrukking, oorlog, revolutie en bezetting.
Ooit was Oekraïne de graanschuur van de Sovjet-Unie, totdat het agrarisch ondernemerschap onder Stalin kapot werd gemaakt. En na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie kon het land zich dankzij de vruchtbare zwarte aarde weer opwerken tot een van de grote graanproducenten ter wereld. Europa hielp daarbij, en ook Nederlandse boeren besloten te pionieren in het jonge land.
Eén van de onheilspellende tekenen is dat de graan- en zonnebloemolieprijs nu wereldwijd stijgt. We gaan allemaal meer betalen voor meel, en dus voor ons brood. Voorspelt de wereldhandel daarmee een ineenstorting van de Oekraïense landbouw? Kan er nog gezaaid worden? Geoogst?
Laten we hopen dat de vrede zo snel mogelijk weer neerdaalt over de goudgele graanvelden van Oekraïne.
Bert van den Assem